| Information | |
|---|---|
| has gloss | (noun) any of a large group of nitrogenous organic compounds that are essential constituents of living cells; consist of polymers of amino acids; essential in the diet of animals for growth and for repair of tissues; can be obtained from meat and eggs and milk and legumes; "a diet high in protein" protein |
| has gloss | eng: Proteins (also known as polypeptides) are organic compounds made of amino acids arranged in a linear chain and folded into a globular form. The amino acids in a polymer are joined together by the peptide bonds between the carboxyl and amino groups of adjacent amino acid residues. The sequence of amino acids in a protein is defined by the sequence of a gene, which is encoded in the genetic code. In general, the genetic code specifies 20 standard amino acids; however, in certain organisms the genetic code can include selenocysteine—and in certain archaea—pyrrolysine. Shortly after or even during synthesis, the residues in a protein are often chemically modified by post-translational modification, which alters the physical and chemical properties, folding, stability, activity, and ultimately, the function of the proteins. Proteins can also work together to achieve a particular function, and they often associate to form stable complexes. |
| has gloss | eng: Proteins are large molecules built from small units known as amino acids, commonly affiliated with meat or muscle. They are used for growth and repair, as well as for strengthening the bones. They help to make tissue and cells. They can be found in animals, plants, fungi, bacteria, and also in the human body. For example, muscles contain a lot of proteins. Body builders will eat foods with a lot of protein because exercise breaks down the muscles, allowing new protein to be used to rebuild them larger and stronger. Proteins form an important part in foods like milk, eggs, meat, fish, beans, and nuts. |
| lexicalization | eng: Proteins |
| lexicalization | eng: Protein |
| subclass of | (noun) any very large complex molecule; found only in plants and animals supermolecule, macromolecule |
| Note: 34 other subclass(es) ommited in the following list | |
| has subclass | (noun) granular protein in outermost layer of endosperm of many seeds or cereal grains aleurone |
| has subclass | (noun) a protein that combines with a coenzyme to form an active enzyme apoenzyme |
| has subclass | (noun) any of several complex proteins that are produced by cells and act as catalysts in specific biochemical reactions enzyme |
| has subclass | (noun) a white insoluble fibrous protein formed by the action of thrombin on fibrinogen when blood clots; it forms a network that traps red cells and platelets fibrin |
| has subclass | (noun) the main protein of the keratohyalin granules; "the specific target of the immune response in rheumatoid arthritis is filaggrin" filaggrin |
| has subclass | (noun) a protein in plasma that binds free hemoglobin and removes it (as from wounds) haptoglobin |
| has subclass | (noun) a protein that contains iodine iodoprotein, iodinated protein |
| has subclass | (noun) containing chemically bound phosphoric acid phosphoprotein |
| has subclass | (noun) any of the proteins in blood plasma plasma protein |
| has subclass | (noun) a protein manufactured exclusively by the prostate gland; PSA is produced for the ejaculate where it liquifies the semen and allows sperm cells to swim freely; elevated levels of PSA in blood serum are associated with benign prostatic hyperplasia and prostate cancer prostate specific antigen, PSA |
| has subclass | (noun) a protein substance that remains when starch is removed from cereal grains; gives cohesiveness to dough gluten |
| has subclass | e/Blood proteins |
| has subclass | c/Autoantigens |
| has subclass | c/GTP-binding protein regulators |
| has subclass | c/Human proteins |
| has subclass | c/Integral monotopic proteins |
| has subclass | c/LRR proteins |
| has subclass | c/Outer membrane proteins |
| has subclass | c/Peripheral membrane proteins |
| has subclass | c/Protein families |
| has subclass | c/Viral nonstructural proteins |
| has subclass | c/Viral proteins |
| has subclass | c/Zinc proteins |
| has subclass | e/Cell adhesion |
| has subclass | e/Copper proteins |
| has subclass | e/G protein |
| has subclass | e/G protein-coupled receptor |
| has subclass | e/Ion channel |
| has subclass | e/Iron-sulfur protein |
| has subclass | e/Membrane transport protein |
| has subclass | e/Motor protein |
| has subclass | e/Phosphoprotein |
| has subclass | e/Protein complex |
| has subclass | e/Protein domain |
| has subclass | e/Protein family |
| has subclass | e/Protein methods |
| has subclass | e/Protein-protein interaction assays |
| has subclass | e/Transcription factor |
| has subclass | e/Transmembrane protein |
| has subclass | e/Viral structural proteins |
| Note: 2037 other instance(s) ommited in the following list | |
| has instance | e/de/Aphrodisin |
| has instance | e/de/Immunzytokin |
| has instance | e/de/Macrophomat-Synthase |
| has instance | e/Adenovirus E1B protein |
| has instance | e/Aequorin |
| has instance | e/AlkB |
| has instance | e/Annexin A2 |
| has instance | e/Bacteriocins |
| has instance | e/Batroxobin |
| has instance | e/BioPAX |
| has instance | e/Bovine serum albumin |
| has instance | e/CDK inhibitor |
| has instance | c/EC 2.1.1 |
| has instance | c/EC 2.7.7 |
| has instance | e/Concanavalin A |
| has instance | e/Death associated protein 6 |
| has instance | e/Dihydropyrimidine dehydrogenase |
| has instance | e/Disintegrin |
| has instance | e/EEA1 |
| has instance | e/F-box protein |
| has instance | e/Heterochromatin protein 1 |
| has instance | e/Initiation factor |
| has instance | e/Innexin |
| has instance | e/Interleukin 8 |
| has instance | e/LSm |
| has instance | e/Mll1 |
| has instance | e/NOTCH1 |
| has instance | e/Polyglutamylation |
| has instance | e/Proteolipid protein 1 |
| has instance | e/RAD51 |
| has instance | e/T-box |
| has instance | e/TCIRG1 |
| has instance | e/TCRd1 |
| has instance | e/Testosterone 17beta-dehydrogenase |
| has instance | e/Vanillin dehydrogenase |
| has instance | e/Wormbase |
| has instance | e/XCR1 |
| has instance | c/fr/Protéine végétale |
| has instance | e/fr/SnoN |
| has instance | e/pl/Osteokalcyna |
| Meaning | |
|---|---|
| Afrikaans | |
| has gloss | afr: n Proteïen (in Grieks πρωτεϊνη = eerste draad) is n komplekse, hoë-molekulêre-massa organiese verbinding wat bestaan uit aminosure verbind deur peptiedbindings. Proteïene is noodsaaklik vir die struktuur en funksie van alle lewende selle en virusse. Baie proteïene is ensieme of subeenhede van ensieme. Ander proteïene vervul strukturele of meganiese rolle, soos die wat (dwars)verbindings van die sitoskelet vorm en as biologiese ondersteuning dien vir die meganiese integriteit en weefselseinfunksies. Ander funksies wat deur proteïene vervul word sluit in immuunreaksie en die stoor en vervoer van verskeie ligande. In voeding, dien proteïene as die bron van aminosure vir organismes wat nie self die aminosure kan vervaardig nie. |
| lexicalization | afr: Proteien |
| lexicalization | afr: proteïen |
| Arabic | |
| has gloss | ara: البروتين أو الهَيُولِين أو الآحين مركب عضوي معقّد التركيب ذو وزن جزيئي عالٍ يتكون من حموض أمينية مرتبطة مع بعضها بواسطة رابطة ببتيدية. البروتين ضروري في تركيب ووظيفة كلّ الخلايا الحية وحتى الفيروسات. |
| lexicalization | ara: بروتينات |
| lexicalization | ara: بروتين |
| Aragonese | |
| has gloss | arg: As proteínas son macromoleculas feitas de catienas linials daminoazetos. O nombre «proteína» demana do dios griego Proteu per as diferents formas que podeba adubir, anque una altra bersión diz que demana d'a parola griega «πρώτα» ("prota", a mesma radiz que en "protagonista") perque significa «lo primer u prenzipal». |
| lexicalization | arg: Proteínas |
| lexicalization | arg: proteína |
| Egyptian Arabic | |
| lexicalization | arz: بروتين |
| Asturian | |
| lexicalization | ast: proteína |
| Azerbaijani | |
| has gloss | aze: Zülal - Amin turşularından əmələ gələn bioloji polimer. |
| lexicalization | aze: zülallar |
| Bengali | |
| has gloss | ben: প্রোটিন (আমিষ) জৈব বৃহত-অণুর প্রকারবিশেষ। জীন নির্দিষ্ট অনুক্রমে অনেকগুলি আলফা অ্যামিনো অ্যাসিড পেপটাইড বন্ধন দ্বারা পলিপেপটাইড শৃঙ্খল পলিমার তৈরী করে এবং তা সঠিকভাবে ভাঁজ হয়ে একটি প্রোটিন তৈরী হয়। |
| lexicalization | ben: প্রোটিন |
| Bosnian | |
| has gloss | bos: Bjelančevine ili proteini su makromolekule (macro=mnogo, više; moliculis=sićušan, mali;) koje su nastale spajanjem aminokiselina međusobno. Dogovoreno je da se spojevi koji broje manje od 50 aminokiselina u niz nazivaju polipeptidi, a da se makromolekule sa preko 50 aminokiselina nazivaju proteini. Bjelančevine su vrlo važni sastavni dijelovi svakog organizma, jer čine neke strukture i supastance koje su neophodne za život. |
| lexicalization | bos: Bjelančevine |
| lexicalization | bos: Proteini |
| Breton | |
| has gloss | bre: Ar Protein a zo ur strollad bras-divent a vevmolekul ; graet int diwar trenkennoù aminek staget an eil ouzh egile gant liammoù peptidek etre ar strollad trenkenn COOH hag ar strollad amin NH2. Sekañs an trenkennoù aminek a zo termenet hervez gen ar protein hag a zo dalc'het en TDN. |
| lexicalization | bre: protein |
| Bulgarian | |
| has gloss | bul: Белтъците са 4% от масата на растителните клетки и 19% от масата на животинските клетки. Белтък или белтъчина (понякога протеин) е колективен термин за биологически важни макромолекули, изградени чрез поликондензирането на отделни аминокиселини. |
| lexicalization | bul: протеин |
| lexicalization | bul: белтък |
| lexicalization | bul: Белтъци |
| lexicalization | bul: Протеин |
| Catalan | |
| has gloss | cat: Les proteïnes, també denominades polipèptids, són compostos orgànics fets daminoàcids arranjats en una cadena lineal i units per enllaços peptídics entre els grups carboxil i amino de residus adjacents. La seqüència daminoàcids duna proteïna és definida per la seqüència dun gen, que està codificada al codi genètic. En general, el codi genètic especifica vint aminoàcids estàndard, però en alguns organismes el codi genètic pot incloure la selenocisteïna i – en certs arqueobacteris – pirrolisina. Poc després o fins i tot durant la síntesi, els residus duna proteïna sovint són modificats químicament per la modificació posttraduccional, que altera les propietats físiques i químiques, el plegament, lestabilitat, lactivitat i, en última instància, la funció de les proteïnes. Les proteïnes també poden col·laborar per complir una funció determinada, i sovint sassocien per formar complexos estables. |
| lexicalization | cat: proteïna |
| lexicalization | cat: Proteina |
| lexicalization | cat: proteína |
| lexicalization | cat: Proteïnes |
| Czech | |
| has gloss | ces: Bílkoviny, odborně proteiny, patří mezi biopolymery. Jedná se o vysokomolekulární přírodní látky s relativní molekulární hmotností 103 až 106 složené z aminokyselin. |
| lexicalization | ces: Bílkovina |
| lexicalization | ces: Bílkoviny |
| lexicalization | ces: bílkovina |
| lexicalization | ces: protein |
| Mandarin Chinese | |
| lexicalization | cmn: 蛋白质 |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | cmn: dàn bái zhi |
| lexicalization | cmn: ruan |
| lexicalization | cmn: 朊 |
| lexicalization | cmn: 蛋白質 |
| Welsh | |
| has gloss | cym: Cyfansoddyn organig ydy protin (ac a elwir hefyd yn polypeptidau) wediu gwneud allan o asidau amino wediu gosod mewn cadwyn wedii blygu. Polymer ydyr asidau amino a gysylltir âi gilydd gan ddolen peptid: rhwng y carbocsil ar grwp amino. Gelwir y gyfres o asidau amino mewn protin yn gyfres DNA y genyn a gellir ei adnabod yn unigol drwy ei cod genetig. |
| lexicalization | cym: protin |
| Danish | |
| has gloss | dan: Proteiner er store molekyler (makromolekyler) der er essentielle komponenter af alle levende organismer. De deltager i alle cellulære processer og fungerer som biologiske byggesten og som enzymer (katalysatorer) for de kemiske reaktioner der foregår i alle levende organismer. Andre eksempler på proteiner er antistoffer (immunoglobuliner), (nogle) hormoner, transportmolekyler, celleadhæsionsmolekyler og lectiner. Proteiner udgør en fundamental del af de levende organismer, og hvis et protein af den ene eller den anden grund er "beskadiget" som efter en mutation eller slet ikke dannes, går det ud over den enkelte organismes funktion. |
| lexicalization | dan: protein |
| lexicalization | dan: Proteiner |
| German | |
| has gloss | deu: Proteine oder Eiweiße (seltener: Eiweißstoffe) sind aus Aminosäuren aufgebaute Makromoleküle. Proteine gehören zu den Grundbausteinen aller Zellen. Sie verleihen der Zelle nicht nur Struktur, sondern sind die molekularen „Maschinen“, die Stoffe transportieren, Ionen pumpen, chemische Reaktionen katalysieren und Signalstoffe erkennen. Die Gesamtheit aller Proteine in einem Lebewesen, einem Gewebe, einer Zelle oder einem Zellkompartiment, unter exakt definierten Bedingungen und zu einem bestimmten Zeitpunkt, wird als Proteom bezeichnet. |
| lexicalization | deu: Eiweiss |
| lexicalization | deu: Protein |
| lexicalization | deu: Eiweiß |
| Dhivehi | |
| lexicalization | div: ޕްރޮޓީން |
| Modern Greek (1453-) | |
| has gloss | ell: Οι πρωτεΐνες αποτελούν τα πιο διαδεδομένα και πολυδιάστατα τόσο στη μορφή όσο και στη λειτουργία τους μακρομόρια. Ακόμη και σ΄ ένα απλό κύτταρο των βακτηρίων εντοπίζονται εκατοντάδες διαφορετικές πρωτεΐνες που κάθε μια εξ αυτών έχει ιδιαίτερο ρόλο. Οι πρωτεΐνες αποτελούν είτε το δομικό συστατικό του κυττάρου είτε συνεργούν σε κάποια συγκεκριμένη λειτουργία. |
| lexicalization | ell: πρωτεΐνη |
| lexicalization | ell: Πρωτεΐνες |
| lexicalization | ell: Πρωτείνη |
| lexicalization | ell: Πρωτεϊνη |
| Esperanto | |
| has gloss | epo: Proteino aro estas nemalhaveblaj komponantoj de ĉiuj vivantaĵoj, inkluzive de la plej simplaj formoj de vivo, kiel bakterioj, algoj, kaj aliaj mikroorganismoj. Ili devas ĉeesti en la dietoj de ĉiuj animaloj (bestoj kaj homoj) por sintezi histojn, enzimojn, iujn hormonojn, kaj kelkajn sango-komponantojn. Aldone al tio, ili uziĝas en la subtenado kaj riparo de ekzistantaj histoj kaj kiel fonto de energio por la korpo. |
| lexicalization | epo: proteino |
| lexicalization | epo: Proteinoj |
| Estonian | |
| has gloss | est: Valgud ehk proteiinid on biopolümeerid, mille monomeerideks on aminohappejäägid. Valgu molekul koosneb paljudest üksteise järele seotud aminohapetest. |
| lexicalization | est: proteiin |
| lexicalization | est: valk |
| lexicalization | est: Valgud |
| lexicalization | est: valk, proteiin |
| Basque | |
| has gloss | eus: Proteina aminoazido kopuru aldakor batez osaturiko polimeroak da; hau da, karbono, hidrogeno, oxigeno eta nitrogenoz osaturiko konposatuak. Tamainu handiko molekulak dira eta zelulen funtziorik gehienetan hartzen dute parte, beren funtzioak hauek dituzten formaren araberakoa izanik. |
| lexicalization | eus: proteina |
| lexicalization | eus: Proteinak |
| Faroese | |
| has gloss | fao: Proteinir ella eggjahvítaevni eru stór lívrunnin mýl samansett av 20 ymiskum aminosýrum í einari linjurættari røð, samanbundnar við peptidbindingum. Tey flestu proteinini eru kveikar. |
| lexicalization | fao: protein |
| Persian | |
| has gloss | fas: پروتئینها مواد آلی بزرگ و یکی از انواع درشتملکولهای زیستی هستند که از زیرواحدهایی به نام اسید آمینه ساخته شدهاند. پروتئینها مانند زنجیری از یک کلاف سهبعدی بسپارهایی هستند که از ترکیب اسیدهای آمینه حاصل میشوند. اسیدهای آمینه مثل یک زنجیر خطی توسط پیوند پپتیدی میان گروههای کربوکسیل و آمین مجاور به یکدیگر متصل میشوند تا یک پلی پپتید را به وجود بیاورند. ترتیب اسیدهای آمینه در یک پروتئین توسط ژن مشخص میشود. اگرچه کد ژنتیک ۲۰ تا اسید آمینه استاندارد را معرفی میکند، در بعضی از اندامگانها (ارگانیسمها) کد ژنتیک شامل سلنوسیستئین و در بعضی از آرکیباکتریها پ یرولزین میباشد. گاهی در پروتئینها دگرگونی به وجود میآید: یا قبل از آنکه پروتئین بتواند به وظایفش در یاخته عمل کند و یا به عنوان قسمتی از مکانیسم بازرسی. پروتئینها معمولا به یکدیگر میپیوندند تا یک وظیفهای را با یکدیگر انجام دهند که این خود باعث استوار شدن پروتئین میشود. چون ترتیبهای نامحدودی در توالی و طول زنجیره اسید آمینهها در تولید پروتئینها وجود دارد، از این رو انواع بیشماری از پروتئینها نیز میتوانند وجود داشته باشند . |
| lexicalization | fas: پروتئینها |
| lexicalization | fas: پروتئین |
| Finnish | |
| has gloss | fin: Proteiini eli valkuaisaine on aminohappoketjusta koostuva orgaaninen yhdiste tai usein monen toisiinsa liittyneen aminohappoketjun muodostama kompleksi. Lähes kaikilla tunnetuilla eliöillä proteiineja muodostavat samat 20 aminohappoa. Aminohapot ovat sitoutuneet toisiinsa peptidisidoksin. Aminohappoketjuja kutsutaan myös polypeptideiksi. Muutaman aminohapon ketju on oligopeptidi. Aminohappoketjujen katsotaan aina alkavan siitä päästä, jossa on vapaa aminoryhmä (nk. N-pää tai N-terminus) ja loppuvan päähän, jossa on vapaa karboksyyliryhmä (nk. C-pää tai C-terminus). Proteiinit löysi Jöns Jacob Berzelius vuonna 1838. |
| lexicalization | fin: proteiini |
| lexicalization | fin: Proteiinit |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | fin: valkuaisaine |
| French | |
| has gloss | fra: Une protéine est une macromolécule biologique composée par une ou plusieurs chaîne(s) d'acides aminés liés entre eux par des liaisons peptidiques. En général, on parle de protéine lorsque la chaîne contient plus de 50 acides aminés, pour des tailles plus petites, on parle de peptide et de polypeptide, mais plus souvent simplement de « petite protéine ». |
| lexicalization | fra: protéine |
| lexicalization | fra: Proteine |
| lexicalization | fra: Protéine |
| Irish | |
| lexicalization | gle: Próitéiní |
| Galician | |
| has gloss | glg: Proteína (do grego πρωτεϊνη, primeiro) é unha macromolécula cuxos monómeros son α-aminoácidos. As proteínas son moléculas orgánicas esenciais na estrutura e función dos seres vivos (por exemplo, forman parte integral dos tecidos biolóxicos e moitas delas funcionan como encimas). Son substancias sólidas, incoloras, coloidais, insolúbeis en solventes orgánicos, uns con algunha solubilidade en auga, e outros con algunha solubilidade en solucións acuosas diluídas de ácidos, bases ou sales. |
| lexicalization | glg: Proteínas |
| lexicalization | glg: proteína |
| Manx | |
| has gloss | glv: She co-vunstoo orgaanagh ad proteenyn (ny yl-pheptideyn), jeant magh jeh geayryn amino er nyn oardraghey ayns driaght linnagh, as er nyn villey dys cummey bluckanagh. Ta ny geayryn amino ayns driaght polymeragh er nyn giangley lesh nastey peptidagh eddyr ny possayn fooilliagh gheayr amino carbocsyl as amino çheu ry heu. Foddee proteenyn co-obbraghey son currym er lheh, as t'ad jannoo ard-hroggalyn proteenagh jeu hene dy mennick. |
| lexicalization | glv: proteen |
| Serbo-Croatian | |
| has gloss | hbs: Protein јe reč koјa potiče iz grčkog јezika u kome ima značenje prvi, zauzimam prvo mesto. U prirodnim naukama označava naјširu klasu bioloških makromolekula koјi su uključeni u praktično sve biološke poјave. |
| lexicalization | hbs: protein |
| Hebrew | |
| has gloss | heb: חלבון, (בלועזית: פרוטאין, מן המילה היוונית "πρώτειος" (קרי: פְּרוֹטַאִיוֹס) שמשמעותו "ראשוני"), הוא תרכובת אורגנית הבנויה משרשרת מקופלת של חומצות אמינו הקשורות ביניהן בקשרים פפטידיים בין הקבוצה הקרבוקסילית של החומצה האמינית לקבוצה האמינית של החומצה השנייה. החלבונים הם בין התרכובות החשובות ביותר המרכיבות את האורגניזם, והם מצויים בכל תא חי. |
| lexicalization | heb: חלבון |
| lexicalization | heb: חלבונים |
| Hindi | |
| has gloss | hin: प्रोटीन एक जटिल नाइट्रोजन युक्त कार्बनिक पदार्थ है जिसका गठन कार्बन, हाइड्रोजन, आक्सीजन एवं नाइट्रोजन तत्वों के अणुओं से मिलकर होता है। कुछ प्रोटीन में इन तत्वों के अतिरिक्त आंशिक रुप से गंधक, जस्ता, ताँबा तथा फास्फोरस भी उपस्थित होता है। ये जीवद्रव्य (प्रोटोप्लाज्म) के मुख्य अवयव हैं एवं शारीरिक वृद्धि तथा विभिन्न जैविक क्रियाओं के लिए आवश्यक हैं। रासायनिक गठन के अनुसार प्रोटीन को सरल प्रोटीन, संयुक्त प्रोटीन तथा व्युत्पन्न प्रोटीन नामक तीन श्रेणियों में बांटा गया है। सरल प्रोटीन का गठन केवल अमीनो अम्ल द्वारा होता है एवं संयुक्त प्रोटीन के गठन में अमीनो अम्ल के साथ कुछ अन्य पदार्थों के अणु भी संयुक्त रहते हैं। व्युत्पन्न प्रोटीन वे प्रोटीन हैं जो सरल या संयुक्त प्रोटीन के विघटन से प्राप्त होते हैं। अमीनो अम्ल के पॉलीमराईजेशन से बनने वाले इस पदार्थ की अणु मात्रा १०,००० से अधिक होती है। प्राथमिक स्वरूप, द्वितीयक स्वरूप, तृतीयक स्वरूप और चतुष्क स्वरूप प्रोटीन के चार प्रमुख स्वरुप... |
| lexicalization | hin: प्रोटीन |
| lexicalization | hin: protIna |
| Croatian | |
| has gloss | hrv: Bjelančevine ili proteini su uz vodu, najvažnije tvari u tijelu. Od prvenstvenog su značenja za rast i razvoj svih tijelesnih tkiva. Glavni su izvor tvari za izgradnju mišića, krvi, kože, kose, noktiju i unutarnjih organa, uključujuči srce i mozak. Sastavni su dijelovi svake stanice koja čini osnovu života na Zemlji. |
| lexicalization | hrv: bjelančevine |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | hrv: proteinska |
| lexicalization | hrv: protein |
| lexicalization | hrv: bjelánčevina |
| lexicalization | hrv: bjelančevina |
| Hungarian | |
| has gloss | hun: A fehérjék aminosavak lineáris polimereiből felépülő szerves makromolekulák. A fehérjék aminosav sorrendjét a gének nukleotid szekvenciája kódolja a genetikai kódszótárnak megfelelően. A fehérjék kialakításában a 20 féle "proteinogén" amiosav vesz részt, melyek szomszédos amino és karboxil csoportjaik között kialakuló peptidkötés révén kapcsolódnak egymáshoz, így kialakítva a fehérjék elsődleges szerkezetét, amit aminosav szekvenciának is nevezünk. A funkcióképesség megszerzéséhez, vagy a megfelelő szabályozás érdekében gyakran találkozunk az aminosav oldalláncok utólagos (poszt-transzlációs) módosításával. Egyes polipeptidek kialakításában több ezer aminosav is részt vehet, míg azokat, melyek kevesebb (<30) aminosavból épülnek fel, és nincs határozott harmadlagos szerkezetük szokás peptideknek nevezni, bár a peptid-fehérje megkülönböztetést elég lazán kezeli a tudományos nomenklatúra. |
| lexicalization | hun: fehérje |
| lexicalization | hun: Fehérjék |
| Armenian | |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | hye: սպիտակուց |
| Ido | |
| has gloss | ido: Proteino esas kompozuro kun alta molekulala pezo, quo produktas amin-acidi kun peptida ligo. |
| lexicalization | ido: Proteini |
| lexicalization | ido: Proteino |
| Indonesian | |
| has gloss | ind: Protein (akar kata protos dari bahasa Yunani yang berarti "yang paling utama") adalah senyawa organik kompleks berbobot molekul tinggi yang merupakan polimer dari monomer-monomer asam amino yang dihubungkan satu sama lain dengan ikatan peptida. Molekul protein mengandung karbon, hidrogen, oksigen, nitrogen dan kadang kala sulfur serta fosfor. Protein berperan penting dalam struktur dan fungsi semua sel makhluk hidup dan virus. |
| lexicalization | ind: protein |
| Icelandic | |
| has gloss | isl: : Prótín frá enska orðinu „protium“ getur einnig átt við einvetni. Prótín (eða prótein, af gríska orðinu proteios er merkir „mikilvægur“), einnig nefnt eggjahvíta eða einfaldlega hvíta, er lífrænt efnasamband með háan mólmassa, sem samanstendur af fjölda amínósýra, sem tengjast með peptíðtengjum. Prótín eru nauðsynleg fyrir vöxt og viðgang allra lifandi frumna og veira. |
| lexicalization | isl: prótín |
| Italian | |
| has gloss | ita: Le proteine sono tra i composti organici più complessi e sono i costituenti fondamentali di tutte le cellule animali e vegetali. Dal punto di vista chimico, una proteina è un polimero (e anche una macromolecola) di residui amminoacidici, uniti mediante un legame peptidico, spesso in associazione con altre molecole e/o ioni metallici (in questo caso si parla di proteina coniugata). |
| lexicalization | ita: proteina |
| lexicalization | ita: Proteine |
| lexicalization | ita: proteine |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | ita: protide |
| Javanese | |
| has gloss | jav: Protein (oyoting tembung protos saka basa Yunani sing tegesé "sing paling utama") yaiku senyawa organik komplèks sing nduwé bobot molekul dhuwur sing arupa polimèr saka monomèr-monomèr asam amino sing digandhéngaké siji lan sijiné kanthi ikatan peptida. Molekul protein ngandhut karbon, hidrogen, oksigen, nitrogen lan sok-sok uga sulfur sarta fosfor. Protein nduwé peran wigati ing struktur lan fungsi kabèh sel makluk urip lan virus. |
| lexicalization | jav: protein |
| Japanese | |
| has gloss | jpn: タンパク質（蛋白質、たんぱくしつ、protein）とは、L-アミノ酸が多数連結（重合）してできた高分子化合物であり、生物の重要な構成成分のひとつである。学術用語としては「タンパク質」と表記する。 |
| lexicalization | jpn: 蛋白質 |
| lexicalization | jpn: タンパク質 |
| Kannada | |
| has gloss | kan: ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು (ಬಹುಪೆಪ್ಟೈಡ್ಗಳು ಎಂದೂ ಪರಿಚಿತವಾಗಿವೆ) ರೇಖಾತ್ಮಕ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮತ್ತು ಗೋಳಾಕಾರದಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಿರುವ ಅಮೀನೋ ಆಮ್ಲಗಳಿಂದ ರಚಿತವಾಗಿರುವ ಸಾವಯವ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು. ಒಂದು ಪಾಲಮರ್ನಲ್ಲಿನ ಅಮೀನೋ ಆಮ್ಲಗಳು ಪಕ್ಕದ ಅಮೀನೋ ಆಮ್ಲ ಅವಶೇಷಗಳ ಕಾರ್ಬಾಕ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು ಅಮೀನೋ ಗುಂಪುಗಳ ನಡುವಿನ ಪೆಪ್ಟೈಡ್ ಬಂಧಗಳಿಂದ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಪ್ರೋಟೀನ್ನ ಅಮೀನೋ ಆಮ್ಲಗಳ ಸರಣಿಯು ವಂಶವಾಹಿ ಸಂಕೇತದಲ್ಲಿ ಸಂಕೇತೀಕರಿಸಲಾದ ಒಂದು ವಂಶವಾಹಿಯ ಸರಣಿಯಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. |
| lexicalization | kan: ಪ್ರೋಟೀನ್ |
| Georgian | |
| has gloss | kat: ცილები, პროტეინები, მაღალმოლეკულური ბუნებრივი ორგანული ნაერთები, რომლებიც ამინომჟავებისაგანაა აშენებული. ცილები ცხიმებთან,ნახშირწყლებთან და ნუკლეინის მჟავებთან ერთად ცოცხალ არსებათა შემადგენელი აუცილებელი ქიმიური კომპონენტებია და მეტად მრავალგვარი ბიოლოგიური დანიშნულება აქვთ. |
| lexicalization | kat: პროტეინი |
| lexicalization | kat: ცილა |
| lexicalization | kat: ცილები |
| Kazakh | |
| has gloss | kaz: Ақуыз (белок) — молекулалары өте күрделі болатын аминқышқылдарынан құралған органикалық зат. Ақуыз тірі организмнің негізін құрайды, онсыз өмір жоқ. Сондықтан Фридрих Энгельс: «Тіршілік — белок заттарының өмір сүру формасы» — деп үйретеді. |
| lexicalization | kaz: Ақуыз |
| Korean | |
| has gloss | kor: 단백질(, )은 생물의 몸을 구성하는 고분자 유기물질이다. 흰자질이라고도 한다. |
| lexicalization | kor: 단백질 |
| Latin | |
| has gloss | lat: Proteinum (-i, n.) appellatur moleculam polymericam acidorum aminicorum (F.Ch. : H3N-CH-COO-)ab modo quinquaginta (et plura quaelibet) vinculis peptidicis conficta. Nomen suum evenit Graeco verbo πρώτα id est, prima, plus suffixum -inum, quod quoque proteino, praeter enzymis, habendum est. Vinculum peptidicum oritur quando radicalis hydrogenicus aminicus (-H) se iungit radicali hydroxyllico (OH) aquam excludens; vide figuram infra. |
| lexicalization | lat: Proteinum |
| Latvian | |
| has gloss | lav: Olbaltumvielas ir biopolimēri, kas sastāv no 20 dažādām aminoskābēm, kuras savstarpēji saistītas ar peptīdsaitēm. Polipeptīds ir olbaltumvielas molekula veidošanās procesā. Olbaltumvielas iedala: * proteīnos (sastāv tikai no aminoskābju virknes vai virknēm, piemēram, albumīns) * proteīdos (satur arī daļu, kas nesastāv no aminoskābēm, piemēram, hemoglobīns). |
| lexicalization | lav: olbaltumvielas |
| lexicalization | lav: Proteīni |
| Lithuanian | |
| has gloss | lit: Baltīmā – ėš amėnuorūgštiū sodarītas makruomuolekolės. Baltīmā iēn i lāstieliu ė audėniū sodėti, anū pagelba skvarmoujamė lāstieliu ė audėniū griautē, regoliounama nuormali uorganėzma veikla, kuovuojama so infekcėjuom, atlėikamas sodietėngas kemėnės reakcėjės ė kt. |
| has gloss | lit: Baltymai – iš aminorūgščių sudarytos makromolekulės. Baltymai įeina į ląstelių ir audinių sudėtį, jų pagalba formuojami ląstelių ir audinių griaučiai, reguliuojama normali organizmo veikla, kovojama su infekcijomis, atliekamos sudėtingos cheminės reakcijos ir kita. |
| lexicalization | lit: baltymai |
| lexicalization | lit: Baltymas |
| lexicalization | lit: Baltīms |
| Lombard | |
| has gloss | lmo: I pruteinn a hinn macrumulecul faa de cadenn de aminuacid ligaa intra de lur cunt un ligam ciamaa ligam peptidigh. A hinn biomulecul de strütüra cumplessa e massa muleculara elevada. Un aminuacid a lè faa dun atum de carboni (C) central ligaa a un grüp carbussiligh -COOH, un grüp amminigh -NH2 e un grüp R chel pö cambià e chel carateriza laminuacid. El ligam peptidigh a lè el prudot de la cundensaziun di grüp NH2 e COOH de dü diferent aminuacid per furmà un ligam CO-NH (ligam dubi C=O al resta un grüp carbuniligh, intanta chel ligam peptidigh a lè el ligam culuraa de blö in de la figüra): in quela manera chì dü aminuacid a hinn saldaa insema per furmà un "dipeptid". Cun quel prucediment chì se fann sü di cadenn che poden vess de poch aminuacid, ciamaa "oligopeptid", ma anca d'un nümer propi grand, i "polipeptid". I polipeptid se poden cunsideraa di pulimer e i aminuacid di monomer. |
| lexicalization | lmo: pruteina |
| Letzeburgesch | |
| has gloss | ltz: E Protein (Eewäiss) ass e Polymer vun Aminosaieren (tëscht 100 an e puer Dausend) déi mat enger Peptidbindung verbonne sinn, dowéinst kann een och Polypeptide soen. (Bei manner ewéi 100 Aminosaiere schwätzt een normalerweis vun engem Peptid). |
| lexicalization | ltz: Protein |
| Malayalam | |
| has gloss | mal: അമിനോ ആസിഡുകളാല് നിര്മ്മിതമായ കാര്ബണീക സംയുക്തങ്ങളാണ് മാംസ്യങ്ങള് അഥവാ പ്രോട്ടീനുകള്. നിരയായുള്ള അമിനോ അമ്ലങ്ങളില് അടുത്തടുത്ത അമിനോ അമ്ലം തന്തുക്കളുടെ കാര്ബോക്സില് ഗ്രൂപ്പിനെയും അമിനോ ഗ്രൂപ്പിനെയും പെപ്റ്റൈഡ് ബന്ധങ്ങളാല് ബന്ധിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന. |
| lexicalization | mal: മാംസ്യം |
| Marathi | |
| lexicalization | mar: प्रथिने |
| Macedonian | |
| has gloss | mkd: Протеините или белковините (од грчки protos = првобитен) се важни органски соединенија на клетката и организмот кои се застапени во најголем процент (10-20%) од вкупната тежина или 50% во сува маса. Покрај тоа што ја сочинуваат главната маса на протоплазмата од клетката, тие се и главен дел во молекуларната организација на клетката. |
| lexicalization | mkd: протеин |
| Mongolian | |
| lexicalization | mon: Протейн |
| Maori | |
| lexicalization | mri: pümua |
| Malay (macrolanguage) | |
| has gloss | msa: Protein membentuk sebahagian besar struktur di dalam sel termasuklah sebagai enzim dan pigment respiratori. Protein dibentuk dari percantuman unit asas yang dikenali sebagai asid amino. |
| lexicalization | msa: protein |
| Burmese | |
| has gloss | mya: ပရိုတိန်းသည် အမိုင်နို အက်စစ် များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် သြဂန်းနစ် ဒြပ်ပေါင်း ဖြစ်သည်။ ကြိုးတချောင်းသဖွယ် ချိတ်ဆက်ထားသည့် အမိုင်နို အက်ဆစ်များသည် ရှည်လျားလွန်းသဖြင့် ခွေလိပ်ကာ လုံးထွေးနေသည်။ ပေါ်လီမာအတွင်းရှိ အမိုင်နို အက်ဆစ်များတွင် ကာဗောက်ဆိုင်း (carboxyl) အုပ်စုနှင့် အမိုင်နို (amino) အုပ်စုများအကြား ပက်တိုက်စည်း (peptide bond) များဖြင့် ချိတ်ဆက်ထားသည်။ ပရိုတိန်းတမျိုးအား ဖွဲ့စည်းရာတွင် အမိုင်နို အက်စစ်များအား မည်ကဲ့သို့သော အစီအစဉ်ဖြင့် ချိတ်ဆက်ပေးရမည်ကို မျိုးဗီဇခေါ် ဂျီး (Gene) များတွင် သုံးလုံးတတွဲ မျိုးဗီဇသင်္ကေတ (genetic code) များဖြင့် သတ်မှတ်ထားသည်။ |
| lexicalization | mya: ပရိုတိန်း |
| Min Nan Chinese | |
| has gloss | nan: Nn̄g-pe̍h-chit sī 1 khoán ho̍k-cha̍p, koân hun-chú-tāng ê iú-ki hòa-ha̍p-bu̍t. I ê sêng-hūn chú-iàu sī an-ki-sng. Só·-ū ê sè-pau hām (kòe-lū-sèng) pēⁿ-to̍k lóng i-lāi nn̄g-pe̍h-chit kò·-sêng in ê kiat-kò·, î-chhî in ê kong-lêng. Chin chē nn̄g-pe̍h-chit sī kàⁿ-sò· a̍h sī in ê tan-ūi. Mā ū nn̄g-pe̍h-chit ū su-sàng, lia̍p-chek goân-sò·, hun-chú ê hoat-tō·. |
| lexicalization | nan: Nn̄g-peh-chi̍t |
| lexicalization | nan: nn̄g-pe̍h-chit |
| Low German | |
| lexicalization | nds: Protein |
| Nepal Bhasa | |
| has gloss | new: प्रोटिन धाःगु एमिनो एसिडया पोलिमर ख। आसन्न अमिनो एसिडया कार्बोक्सिल व अमिनो ग्रुपयात पेप्टाइड बोन्डं स्वाना प्रोटिनय आधारभूत संरचना देकी। छगू प्रोटिनय् अमिनो एसिडया अनुक्रमयात आनिवंशिक कोडय् अनुवद्ध जीनया अनुक्रमं परिभाषित याइ। सामान्यकथं आनुवंशिक कोडं २०गु मानक अमिनो एसिडयात निर्दिष्ट याइ, तर छुं जीवय् जेनेटिक कोडय् सेलेनोसिस्टिन व छुं archaeaय् पाइरोलाइसिन नं दे फु। |
| lexicalization | new: प्रोटिन |
| Dutch | |
| has gloss | nld: Eiwitten of proteïnen vormen een grote klasse van biologische moleculen, die bestaan uit ketens van aminozuren. De aminozuren in deze ketens zijn verbonden door peptidebindingen. Eiwitten zijn essentieel voor organismen. Eiwitten zitten onder andere in peulvruchten, vleeswaren, gevogelte, eieren, vis, zuivelproducten en noten. |
| lexicalization | nld: proteïne |
| lexicalization | nld: Proteine |
| lexicalization | nld: Proteïne |
| lexicalization | nld: eiwit |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | nld: proteïne |
| Norwegian Nynorsk | |
| has gloss | nno: Eit protein (tidlegare ofte kalla eggekvitestoff) er ei gruppe kjemiske bindingar med høg molekylvekt, som er avgjerande for struktur og funksjon for alle levande organismer. |
| lexicalization | nno: Protein |
| Norwegian Bokmål | |
| lexicalization | nob: protein |
| Norwegian | |
| has gloss | nor: Proteiner (fra greske protos: den første) er en type molekyler som finnes i alle levende organismer, og er en av de grunnleggende bestanddelene for alt liv. De varierer i størrelse, form og egenskaper, og utfører et vidt spekter av oppgaver. Strukturelle proteiner (også kalt fiberproteiner) finnes blant annet i skjelett og muskler, hvor de er en nødvendig del av både oppbygning og funksjon. Globulære proteiner (formet som sfærer) deltar i nesten alle biologiske prosesser, for eksempel ved å sende meldinger i organismer eller ved å utføre oppgaver direkte. Maten vi spiser blir omgjort til energi ved hjelp av proteiner, og det er også de som utfører fotosyntesen i planter. En annen type proteiner finnes i cellemembraner, der de sender beskjeder fra den ene siden av membranen til den andre, samt at de hjelper små molekyler gjennom membranen. |
| lexicalization | nor: Proteiner |
| lexicalization | nor: protein |
| Novial | |
| has gloss | nov: Proteine es pesosi molekule komposit ek amino-asides. |
| lexicalization | nov: proteine |
| Occitan (post 1500) | |
| has gloss | oci: Ua proteïna quei ua molecula polimèr dacids aminats (o aminoacids). Quei donc ua cadena (qui pòt contar milerats delements) dacids aminats. Los aminoacids qui entran dens la composicion de las proteïnas animaus e vegetaus que son au nombre de 20 (a maugrat qui certas bacterias e son capablas de sintetizar dautes aminoacids ; lòmi tanben, en laboratòri que sap hargoar dautes acids aminats). La composicion dua proteïna en aminoacids e lo lor biais dencadenament que determinan l'estructura primària de las proteïnas. |
| lexicalization | oci: proteïna |
| Oromo | |
| has gloss | orm: Proteinotni organic compound gudda yoo taan ofii kessatti immo amino acid qabu, amino acidotni immo akka sansallatta kan walitti qabatanii yoo taan, kan isaan walitti qabuus peptide bondii jiddu carboxyl fi amino group (kan dhihoo xaxama amino acid kessa tokkot argamaniin) walitti qabama. Tesso fi tartibii amino acid kan protein kessa argamani kan murtau genedhan yoo tau, kunii immo genetic code kessatti barefamma. Genetic coden kuni amino acid gossa 20 kan murtessu taulle, kuttan xaxama protein tokko kan chemicallan gargari bafamu dandau gochaa post-translational modification jedhamunii, kunis osoo protein kun cell kessatti hin tajajilamin yokan akka kutta control mechanisms osoo jirru godhamu dandaa. Waan tokko ademsisuf, proteinotni adda adda tokko taanii hojjachu ni dandau, akkasumas proteinotni walitti dhufanii protein complex ummu ni dandau. |
| lexicalization | orm: protein |
| Kapampangan | |
| lexicalization | pam: protina |
| Polish | |
| has gloss | pol: Białka – wielkocząsteczkowe (masa cząsteczkowa od ok. 10 000 do kilku mln) biopolimery, a właściwie biologiczne polikondensaty, zbudowane z reszt aminokwasów połączonych ze sobą wiązaniami peptydowymi -CONH-. Występują we wszystkich żywych organizmach oraz wirusach. Synteza białek odbywa się w specjalnych organellach komórkowych zwanych rybosomami. |
| lexicalization | pol: proteiny |
| lexicalization | pol: Białka |
| lexicalization | pol: proteina |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | pol: białko |
| Portuguese | |
| has gloss | por: As Proteínas são compostos orgânicos de estrutura complexa e massa molecular elevada (de 5.000 a 1.000.000 ou mais unidades de massa atômica), sintetizadas pelos organismos vivos através da condensação de um grande número de moléculas de alfa-aminoácidos, através de ligações denominadas ligações peptídicas. Uma proteína é um conjunto de no minimo 80 aminoácidos, mas sabemos que uma proteína possui muito mais que essa quantidade, sendo os conjuntos menores denominados Polipeptídeos. Em comparação, designa-se Prótido qualquer composto nitrogenado que contém aminoácidos, peptídios e proteínas (pode conter outros componentes). Uma grande parte das proteínas são completamente sintetizadas no citosol das células pela tradução do RNA enquanto as proteínas destinadas à membrana citoplasmática, lisossomas e as proteínas de secreção possuem um sinal que é reconhecido pela membrana do retículo endoplasmático onde terminam sua síntese.As proteínas são os componentes químicos mais importantes do ponto de vista estrutural. |
| lexicalization | por: proteína |
| lexicalization | por: Proteina |
| lexicalization | por: Proteínas |
| lexicalization | por: proteínas |
| Pashto | |
| has gloss | pus: Proteins are large organic compounds made of amino acids arranged in a linear chain and joined together by peptide bonds between the carboxyl and amino groups of adjacent amino acid residues. The sequence of amino acids in a protein is defined by a gene and encoded in the genetic code. Although this genetic code specifies 20 "standard" amino acids, the residues in a protein are often chemically altered in post-translational modification: either before the protein can function in the cell, or as part of control mechanisms. Proteins can also work together to achieve a particular function, and they often associate to form stable complexes. |
| lexicalization | pus: پروټين |
| Quechua | |
| has gloss | que: Prutina (proteína) nisqaqa aminu puchqukunamanta tinkisqakunam, achka-achka aminu p'uchqukunap amidunkunam, tukuy kawsaqkunapim. Mikhuna imayaykunam. Kawsananchikpaq muchunchikmi. |
| lexicalization | que: prutina |
| Moldavian | |
| has gloss | ron: Proteinele sunt substanţe organice macromoleculare formate din lanţuri simple sau complexe de aminoacizi; ele sunt prezente în celulele tuturor organismelor vii în proporţie de peste 50% din greutatea uscată. Toate proteinele sunt polimeri ai aminoacizilor, în care secvenţa acestora este codificată de către o genă. Fiecare proteină are secvenţa ei unică de aminoacizi, determinată de secvenţa nucleotidică a genei. |
| lexicalization | ron: Proteine |
| lexicalization | ron: proteină |
| Russian | |
| has gloss | rus: Белки́ (протеи́ны, полипепти́ды ) — высокомолекулярные органические вещества, состоящие из соединённых в цепочку пептидной связью аминокислот. В живых организмах аминокислотный состав белков определяется генетическим кодом, при синтезе в большинстве случаев используется 20 стандартных аминокислот. Множество их комбинаций дают большое разнообразие свойств молекул белков. Кроме того, аминокислоты в составе белка часто подвергаются посттрансляционным модификациям, которые могут возникать и до того, как белок начинает выполнять свою функцию, и во время его «работы» в клетке. Часто в живых организмах несколько молекул белков образуют сложные комплексы, например, фотосинтетический комплекс. |
| lexicalization | rus: белки |
| lexicalization | rus: протеин |
| lexicalization | rus: белок |
| Yakut | |
| has gloss | sah: Протеиннар диэн пептид ситимнэринэн сыаптаспыт амино аhыылартан турар органик холбоhуктар. |
| lexicalization | sah: Протеин |
| Sicilian | |
| has gloss | scn: Na prutiìna è na macrumulecula biològgica furmati di amminuàciti arrunzati, ntâ siquenza primaria (ditta pulipiptidi virè), pô lijami piptìdicu (puramenti dittu lijami carbammìdicu). |
| lexicalization | scn: Prutiina |
| lexicalization | scn: prutiìna |
| Slovak | |
| has gloss | slk: Bielkoviny alebo proteíny sú vysokomolekulárne prírodné látky zložené prevažne z (istých) aminokyselín. Chemická definícia znie : kopolyméry (kombinované polyméry) z monomerných jednotiek L-alfa-aminokyselín prepojených peptidovými väzbami. |
| lexicalization | slk: bielkovina |
| lexicalization | slk: Proteíny |
| Slovenian | |
| has gloss | slv: Beljakovína je kompleksna organska molekula, sestavljena iz najmanj 50 verižno povezanih aminokislin. Razlikujemo enostavne beljakovine (proteíni) in sestavljene beljakovine s prostetično skupino (proteídi). Ime proteini se pogosto uporablja tudi za beljakovine na splošno. |
| lexicalization | slv: beljakovina |
| lexicalization | slv: protein |
| lexicalization | slv: Beljakovina |
| lexicalization | slv: Beljakovine |
| Castilian | |
| has gloss | spa: Las proteínas son macromoléculas formadas por cadenas lineales de aminoácidos. El nombre proteína proviene de la palabra griega πρώτα ("prota"), que significa "lo primero" o del dios Proteo, por la cantidad de formas que pueden tomar. |
| lexicalization | spa: proteína |
| lexicalization | spa: Proteina |
| lexicalization | spa: Proteínas |
| lexicalization | spa: Proteína |
| lexicalization | spa: proteínas |
| Albanian | |
| has gloss | sqi: Proteinat janë lëndë organike, janë makromolekula të cilat kryesisht përbëhen nga elementet e karbonit, hidrogjenit, oksigjenit, azoti si dhe rrallë herë edhe prej sulfurit. Proteinat janë baza kryesore të qelizave. Ato jo vetëm që i japin qelizave një strukturë, por janë edhe makina molekulare, ku bëjnë transportimin e materieve, pompojnë jonet, i katalizojnë reaksionet kimike si dhe i njohin materiet sinjalizues. |
| lexicalization | sqi: Proteina |
| Serbian | |
| has gloss | srp: Протеини или беланчевине су велики органски биомакромолекули састављени од амино киселина, које су поређане у линеарне ланце и споједне међусобно пептидним везама између угљениковог атома и амино групе две амино киселине. Секвенца амино киселина у протеину дефинисана је у генима и садржана у генетичком коду. Генетички код одређују 20 „основних" амино-киселина. Протеини могу да делују заједно да би тако лакше достигли одређене функције и зато се везују у стабилне комплексе. Као и сви биолошки макромолекули, као што полисахариди и амино киселине, и протеини улазе у састав живих организама и учествују у свим процесима међу ћелијама. Многи протеини су ензими који каталишу биохемијске реакције и значајни су за метаболизам. Други имају структурне или механичке функције као протеини у цито скелету, који формирају “кичму” која чини облик ћелије. |
| lexicalization | srp: Протеини |
| lexicalization | srp: протеин |
| lexicalization | srp: belančevina |
| Saterfriesisch | |
| has gloss | stq: Doo Proteine (Oaiwiete, Düütsk:Proteine, Eiweiße) sunt uut Aminosüüren apbaude besunners groote Moleküle (Polypeptidkätten). Doo spielje in dän Apbau fon alle Sällen ne wichtige Rulle. |
| lexicalization | stq: Proteine |
| Sundanese | |
| has gloss | sun: Protéin ngarupakeun sanyawa organik kompléks nu beurat molekulna gedé nu diwangun ku asam amino nu disambungkeun ku beungkeut péptida. Protéin ésénsil pikeun struktur jeung pungsi sadaya sél hirup ogé virus. Loba protéin nu mangrupa énzim atawa subunit énzim. Protéin séjén maénkeun pungsi struktural atawa mékanis, kayaning nu ngabentuk urat jeung sandi "sitoskeleton". Protéin ogé mangrupa sumber asupan pikeun organisme nu teu ngahasilkeun énergina sorangan tina cahya panonpoé. |
| lexicalization | sun: Protéin |
| Swahili (macrolanguage) | |
| has gloss | swa: Protini ni molekuli ndefu na sehemu za lazima katika muundo wa seli za mwili wa viumbehai. Zinajengwa na amino asidi. Protini huwajibika kwa maumbile ya seli na kushughulika usafirishaji wa dutu ndani ya seli na kati ya seli za mwili. Musuli zinaundwa pamoja na protini za pekee zenye uwezo wa kupanua na kujikaza hivyo kuweka msingi wa mwendo. |
| lexicalization | swa: protini |
| Swedish | |
| has gloss | swe: Proteiner är komplexa organiska ämnen med hög molekylvikt. Tillsammans med polysackarider, fetter och nukleinsyror utgör proteinerna huvudbeståndsdelen i allt levande. Ett äldre namn är äggviteämnen. |
| lexicalization | swe: protein |
| lexicalization | swe: äggviteämne |
| lexicalization | swe: Proteiner |
| Tamil | |
| has gloss | tam: புரதம் (Protein) என்பது அதிக மூலக்கூறு எடையுள்ள, அமினோ அமிலங்கள் புரதக்கூறுகளால் இணைக்கப்பட்ட சிக்கலான கரிமச் சேர்மமாகும். அனைத்து உயிர்க் கலங்கள் மற்றும் தீ நுண்மங்களின் கட்டமைப்பு மற்றும் செயல்பாட்டுக்கு புரதம் இன்றியமையாததாகும். பல புரதங்கள் நொதிகளாகவோ நொதிகளின் துணையலகுகளாகவோ விளங்குகின்றன. பிற புரதங்கள் அமைப்பு மற்றும் இயக்க ரீதியான பணிகளை செய்கின்றன. எடுத்துகாட்டாக, கலசட்டகத்தை உருவாக்கும் மூட்டுகள் புரதங்களால் ஆனவை. நோய் எதிர்ப்பு, ஈந்தணைவிகளின் சேமிப்பு மற்றும் போக்குவரத்து போன்றவை புரதங்களின் இதர பணிகளாகும். உணவு செரிமானத்தின் போது புரதங்கள் உடைக்கப்பட்டு அவ்வுயிரினத்திற்கு அமினோ அமிலங்களைத் தருகிறது. இவற்றுள் அவ்வுயிரினத்தால் உற்பத்தி செய்ய இயலாத அமினோ அமிலங்களும் அடங்கும். |
| lexicalization | tam: புரதம் |
| Telugu | |
| has gloss | tel: మాంసకృత్తులు జీవుల శరీర నిర్మాణంలో ముఖ్యమైన పదార్ధాలు. మాంసకృత్తులని ప్రాణ్యములు అనీ, లేదా ప్రోటీన్లు (Proteins) అనీ కూడ పిలుస్తారు. గ్రీకు భాషలో protos అంటే ముఖ్యమైనది అనే అర్ధం వస్తుంది. సంస్కృతంలోనూ, తెలుగులోనూ ప్రాణ్యాక్షరాలు అంటే ముఖ్యమైన అక్షరాలు - లేదా - అచ్చులు అనే వాడుక ఉంది. భాష కట్టడికి అచ్చులు ఎంత ముఖ్యమో శరీర నిర్మాణానికి అంతే ముఖ్యమయిన ఈ రసాయనాలని ప్రాణ్యములు అనటం సముచితం. పోషక పదార్ధాలయిన ఈ ప్రాణ్యములు మాంసంలో ఉంటాయి, పప్పులలో ఉంటాయి, పాలల్లో ఉంటాయి - ఆఖరికి చిన్న చిన్న మోతాదులలో బియ్యంలోనూ, గోధుమలలోనూ కూడ ఉంటాయి. |
| lexicalization | tel: మాంసకృత్తులు |
| Tagalog | |
| has gloss | tgl: Ang mga protina ay malalaking mga molekula na yari sa maliliit na mga yunit na tinatawag na mga asidong amino. Ginagamit ang mga ito sa paglago at pagkumpuni, gayon din ang pagpapatibay ng mga buto. Tumutulong ito na gumawa ng mga tisyu at mga sihay. Matatagpuan ito sa mga hayop, halaman, halamang-singaw, bakterya, at sa katawan ng tao din. Halimbawa, naglalaman ng napakaraming protina ang mga kalamnan. Kumakain ang mga nagpapanatili ng katawan ng mga pagkain na puno ng protina bilang isang madaling paraan na mapanatili o makakuha ng mataas na antas ng kalamnan na mas ligtas kaysa mag-esteroydes (steroids). May mahalagang bahagi ang mga protina sa mga pagkain tulad ng gatas itlog, karne, isda, mga patani, at nuwes. Kumakain ang mga hayop ng protina upang makakuha ng enerhiya at mga asidong amino. Ginagamit ang mga asidong aminong ito upang gumawa ng bagong mga protina na gagamitin bilang mga ensima (enzymes), mga hormona (hormones), o mga antikuwerpo (antibodies). Isang halimbawa ng mahabang-condensed na protina ay ang Enaptin, na binubuo ng napakaraming molekula ng carbon, hydrogen at oxygen. |
| lexicalization | tgl: protina |
| Thai | |
| has gloss | tha: โปรตีน เป็นสารอินทรีย์ซึ่งพบได้ในสิ่งมีชีวิตทุกชนิด มีโครงสร้างซับซ้อนและมีมวลโมเลกุลมาก โปรตีนมีหน่วยย่อยคือ กรดอะมิโน เรียงต่อกันด้วยพันธะเปปไทด์ โปรตีนมีหน้าที่สำคัญต่อโครงสร้างและกิจกรรมภายในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตทุกชนิด รวมทั้งไวรัสด้วย โปรตีนในอาหารนั้นเป็นแหล่งของกรดอะมิโน ให้แก่สิ่งมีชีวิตแต่ไม่สามารถสังเคราะห์กรดอะมิโนเหล่านั้นได้เอง |
| lexicalization | tha: โปรตีน |
| Turkish | |
| has gloss | tur: Proteinler, amino asitlerin zincir halinde birbirlerine bağlanmasından oluşan büyük organik bileşiklerdir. Açlık anında en son tüketilir. Kimyasal sindirimi midede başlar. |
| lexicalization | tur: Proteinler |
| lexicalization | tur: protein |
| Ukrainian | |
| has gloss | ukr: Білки́ — складні високомолекулярні природні органічні речовини, що складаються з амінокислот, сполучених пептидними зв'язками. В однині (білок) термін найчастіше використовується для посилання на білок, як речовину, коли не важливий її конкретний склад, та на окремі молекули або типи білків, у множині (білки) — для посилання на деяку кількість білків, коли точний склад важливий. |
| lexicalization | ukr: білки |
| lexicalization | ukr: Білок |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | ukr: білок |
| Urdu | |
| lexicalization | urd: لحمیات |
| Vietnamese | |
| has gloss | vie: Protein (Protit hay Đạm) là những đại phân tử được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân mà các đơn phân là axít amin. Chúng kết hợp với nhau thành một mạch dài nhờ các liên kết peptide (gọi là chuỗi polypeptide). Các chuỗi này có thể xoắn cuộn hoặc gấp theo nhiều cách để tạo thành các bậc cấu trúc không gian khác nhau của protein. |
| lexicalization | vie: Protein |
| lexicalization | vie: Prô-tê-in |
| lexicalization | vie: Prôtêin |
| Vlaams | |
| has gloss | vls: Een proteïne of eiwit es een biologisch polymeer da in elke celle vôorkomt. Proteïnes zyn ounountbeirlik voo't vôortbestoan van ieder leevnd organisme. Der bestoan verschillige sôortn proteïnn: structurele proteïnn zittn byvôorbeeld in uw oar, moar êen van de belangrykste klasse van proteïnn zyn de enzymn. Da zyn echte fabriekskes, want ze versneln de omzettieng van substroatn in productn. |
| lexicalization | vls: proteïne |
| Volapük | |
| lexicalization | vol: protein |
| Waray (Philippines) | |
| has gloss | war: An mga protina amo an dagko nga mga molekula nga tikang ha gudti nga mga asido amino. Kinahanglan hira para humataas ngan mag-ayad, ngan pagpakusog han mga tul-an o bukog. Nabulig hira paghimo hin tisyu ngan selula. Mabibilngan ini ha mga hayop, tanom, bakterya, gungi ngan ha lawas han tawo. |
| lexicalization | war: Protina |
| Kalmyk | |
| lexicalization | xal: Уург |
| Yiddish | |
| has gloss | yid: פראטעין איז א ארגאנישע פארבינדונג געמאכט פון הונדערטער ביז צענדליגער טויזענטער אמינא עסידס אויסגעשטעלט אין א פארבינדענע לאנגע צאמגעדרייטע קייט פון שטריק |
| lexicalization | yid: פראטין |
| lexicalization | yid: פראטעין |
| Yue Chinese | |
| has gloss | yue: 蛋白質，係一種複雜嘅有機化合物，化學上又寫做朊 。 |
| lexicalization | yue: 蛋白質 |
| Chinese | |
| has gloss | zho: 蛋白质是一种复杂的有机化合物，旧称“朊” 。蛋白质是由氨基酸分子呈线性排列所形成，相邻氨基酸残基的羧基和氨基通过形成肽键连接在一起。蛋白质的氨基酸序列是由对应基因所编码。除了遗传密码所编码的20种“标准”氨基酸，在蛋白质中，某些氨基酸残基还可以被翻译后修饰而发生化学结构的变化，从而对蛋白质进行激活或调控。多个蛋白质可以一起，往往是通过结合在一起形成稳定的蛋白质复合物，发挥某一特定功能。 |
| lexicalization | zho: 蛋白质 |
| lexicalization | zho: 蛋白質 |
Lexvo © 2008-2022 Gerard de Melo. Contact Legal Information / Imprint
