| Bosnian |
| lexicalization | bos: Kauzalnost |
| Bulgarian |
| lexicalization | bul: причинност |
| Catalan |
| has gloss | cat: El concepte filosòfic de causalitat es refereix a les relacions causa-efecte. És a dir, és la relació establerta entre els esdeveniments, objectes, variables, o estats de lassumpte del què es tracti. La causa precedeix cronològicament a lefecte. Si la causa succeeix, l'efecte succeirà també. |
| lexicalization | cat: causalitat |
| Czech |
| has gloss | ces: Kauzalita (z lat. causa, příčina) znamená příčinnost, kauzální vztah mezi příčinou a jejím následkem. V silnějším smyslu přesvědčení, že nic se neděje bez dostatečné příčiny (determinismus). |
| lexicalization | ces: kauzalita |
| lexicalization | ces: příčinná souvislost |
| lexicalization | ces: příčinnost |
| Central Kurdish |
| has gloss | ckb: ھۆیەتی یان عیللییەت یان سەبەبییەت پێوەندیی نێوان یەک ڕووداو (ھۆ) و ڕووداوی دووھەمە (بەرھۆ)، بە چەشنێک کە ڕووداوە دووھەمەکە ئاکامی ڕووداوە یەکەمەکەیە. |
| lexicalization | ckb: ھۆیەتی |
| Welsh |
| lexicalization | cym: achosiaeth |
| Danish |
| has gloss | dan: Kausalitet (af latin: "causa") er det at angå eller rumme årsagen til noget, eller sagt på en anden måde: forholdet mellem årsag og virkning. Naturvidenskaben har siden oldtiden søgt at fastslå kausalforklaringer eller lovmæssigheder, der kan anvendes til at forklare det observerede og komme med forudsigelser med en tilfredsstillende sikkerhed. |
| lexicalization | dan: kausalitet |
| German |
| has gloss | deu: Kausalität (lat. causa „Ursache“) bezeichnet die Beziehung zwischen Ursache und Wirkung, betrifft also die Abfolge aufeinander bezogener Ereignisse/Zustände. Die Kausalität (ein kausales Ereignis) hat eine feste zeitliche Richtung, die immer von der Ursache ausgeht, auf die die Wirkung folgt. Kurz: Ein Ereignis oder der Zustand A ist die Ursache für die Wirkung B, wenn B von A herbeigeführt wird. Beispiel: „Der Tritt auf das Gaspedal verursacht, dass das Auto beschleunigt“. |
| lexicalization | deu: Kausalität |
| lexicalization | deu: Kausalzusammenhang |
| Modern Greek (1453-) |
| has gloss | ell: Αιτιότητα είναι η σχέση μεταξύ αιτίου και αιτιατού. Με άλλα λόγια υπάρχει αιτιώδης συνάφεια δύο καταστάσεων (αιτίας και αποτελέσματος), όταν είναι βέβαιο ότι η δεύτερη κατάσταση προέκυψε εξ αιτίας της πρώτης. Τόσο το αίτιο, όσο και το αιτιατό μπορεί να είναι γεγονότα, δηλαδή μεταβολές που επήλθαν στον αντικειμενικό κόσμο. Γιά παράδειγμα, το πάτημα ενός διακόπτη είναι το αίτιο και το άναμμα της λάμπας είναι το αιτιατό. Η σχέση (η συνάφεια) συνίσταται στο ότι η λάμπα άναψε επειδή είχε πατηθεί ο διακόπτης και βεβαίως δεν θα είχε ανάψει αν δεν είχε πατηθεί ο διακόπτης. Όμως μπορούν (το αίτιο ή/και το αιτιατό) να μην αποτελούν γεγονότα, δηλαδή μεταβολές στον αντικειμενικό κόσμο. Για παράδειγμα η διατήρηση του σκότους σε ένα κλειστό δωμάτιο με λάμπα και διακόπτη οφείλεται στο ότι δεν πατήθηκε ο διακόπτης. Υφίσταται αιτιώδης συνάφεια ανάμεσα στη ύπαρξη (και στη διατήρηση) μιας κατάστασης και στην έλλειψη (ή στην παράλειψη) μιάς δράσης (ενός γεγονότος ή μιας πράξης). Σημείωση : ένα γεγονός χαρακτηρίζεται ως "πράξη" όταν η μεταβολή που επέρχεται στον αντικειμενικό κόσμο οφείλεται στην ανθρώπινη βούληση. |
| lexicalization | ell: Αιτιότητα |
| lexicalization | ell: αιτιότητα |
| Esperanto |
| lexicalization | epo: kaŭzeco |
| Estonian |
| has gloss | est: Põhjuslikkus ehk kausaalsus on selline nähtustevaheline paratamatu geneetiline seos, kus üks neist nähtustest (nimetatakse põhjuseks) tingib teist (nim. tagajärjeks). |
| lexicalization | est: Põhjuslikkus |
| Persian |
| has gloss | fas: برهان علیت که به نام های برهان علت اول ، برهان سببیت و برهان کیهانشناختی نیز خوانده می شود ،از کهن‌ترین مسائل فلسفه است. معناى تقریبى آن را مىتوان «تأثیر چیزى بر چیز دیگر» و به تعبیر مرتضی مطهری «استناد واقعیتى به واقعیت دیگر» دانست. طبق تعریف سنتی، به رابطه بین دو چیز به صورتی که یکی پدید آورنده دیگری باشد، علیت می‌گویند. |
| lexicalization | fas: برهان علیت |
| lexicalization | fas: علیت |
| Finnish |
| has gloss | fin: Kausaliteetti (lat. causalitas < causa syy) on syy–seuraussuhde eli kahden tapahtuman suhde, jossa toinen aiheuttaa toisen. Toinen tapahtuma on tällöin syy ja toinen seuraus. Syy esiintyy ennen seurausta. |
| lexicalization | fin: Kausaliteetti |
| lexicalization | fin: kausaliteetti |
| French |
| has gloss | fra: En physique, le principe de causalité affirme que si un phénomène (nommé cause) produit un autre phénomène (nommé effet), alors leffet ne peut précéder la cause. À ce jour, il na pas été mis en défaut par l’expérience. |
| lexicalization | fra: Causalite |
| lexicalization | fra: Causalité |
| Galician |
| has gloss | glg: A causalidade en filosofía parte do feito de que todo suceso se orixina por unha causa. |
| lexicalization | glg: causalidade |
| Haitian |
| has gloss | hat: Lakòz se yon bagay ki prodwi yon efè. |
| lexicalization | hat: Lakoz |
| lexicalization | hat: Lakòz |
| Hebrew |
| has gloss | heb: סיבתיות מציינת יחסי סיבה-תוצאה בין אירועים. מקור השימוש המודרני נקבע במאה השמונה-עשרה על ידי דייוויד יום. המונח עצמו נטבע על ידי אריסטו והיה לו שימוש שונה. |
| lexicalization | heb: סיבתיות |
| Hindi |
| lexicalization | hin: kAraNa-kArya-sixXAMwa |
| Croatian |
| lexicalization | hrv: kauzalnost |
| lexicalization | hrv: uzročnost |
| Hungarian |
| Icelandic |
| has gloss | isl: Orsök er annar tveggja aðila orsakavensla sem geta verið á milli hluta eða atburða; hinn aðili orsakavenslanna nefnist afleiðing. Orsökin er sögð valda afleiðingunni; segja má að hún sé nægjanlegt skilyrði afleiðingarinnar. Að öllu jöfnu má segja að ef orsökin gerist eða eigi sér stað, þá gerist afleiðingin líka eða hún á sér stað. Yfirleitt er orsök talin fara á undan afleiðingunni í tíma. |
| lexicalization | isl: orsök |
| Italian |
| has gloss | ita: Nella storia della filosofia antica il concetto di causa con quello connesso di causalità o relazione causale ha indicato lesistenza di una condizione necessaria tra i fatti dellesperienza che vengono interpretati come tra loro collegati da un rapporto di causa-effetto. |
| lexicalization | ita: Causalità |
| lexicalization | ita: causa |
| lexicalization | ita: causalità |
| Japanese |
| has gloss | jpn: 因果性（いんがせい）とは、何かある物事が他の物事を引き起こしたり生み出している、とされる/する、結びつきのことである。 |
| lexicalization | jpn: 因果性 |
| lexicalization | jpn: 因果 |
| lexicalization | jpn: 因果関係 |
| Korean |
| has gloss | kor: 인과관계(因果關係)는 원인과 결과의 관계를 말한다. 즉 하나의 사건(원인)이 다른 사건(결과)을 일으킬 경우 둘의 관계를 인과관계라 한다. 엄밀하게 인과관계를 이해하고 정의하는 것은 극히 어려워, 지난 수천년간 많은 철학적 논의를 낳았다. 서양 철학에서 이에 대한 논의는 최소한 아리스토텔레스까지 거슬러 올라가며, 현대의 철학계에서도 중요한 주제로 남아 있다. |
| lexicalization | kor: 인과 관계 |
| lexicalization | kor: 인과관계 |
| lexicalization | kor: 인과율 |
| lexicalization | kor: 작인 |
| Latin |
| has gloss | lat: Causalitas est notio logica qua omnes res causam habent. Philosophicae, relatio inter causam et effectum investigari potest. Scientificae, causalitas adsumptionem tenet, sicut non possibilis scientia ad sapientiam ducitor est, si illud maximum falsum sit. |
| lexicalization | lat: Causalitas |
| Lithuanian |
| has gloss | lit: Priežastingumas arba Priežastinis ryšys – tai kelių reiškinių (veiksnių ar požymių pokyčių) tarpusavio priklausomybė, kai vienas reiškinys (priežastis) yra pagrindas atsirasti kitam (pasekmė). |
| lexicalization | lit: Priežastinis ryšys |
| Dutch |
| has gloss | nld: Oorzakelijkheid, causaliteit of de wet van oorzaak en gevolg verwijst naar de veronderstelling of theorie dat gebeurtenissen plaatsvinden als gevolg van bepaalde andere gebeurtenissen die daaraan vooraf gegaan zijn; een oorzaak gaat vooraf aan een gevolg. Men spreekt in dergelijke gevallen van een causaal verband tussen twee gebeurtenissen. |
| lexicalization | nld: oorzakelijkheid |
| lexicalization | nld: causaliteit |
| Norwegian Nynorsk |
| has gloss | nno: Kausalitet er eit omgrep som viser til årsakslova som seier at alt som skjer har ei årsak, og ingenting kan skje utan grunn. |
| lexicalization | nno: Kausalitet |
| Norwegian |
| has gloss | nor: Begrepet kausalitet refererer til forholdet mellom årsak og virkning. Felles for alle kausale relasjoner (årsak/virkning-forhold) er at: * Hendelse A (årsaken) forårsaker hendelse B (virkningen). * Hendelse A kommer forut for hendelse B i tid (kronologisk asymmetri). * Hendelse A alltid etterfølges av hendelse B (konsekvens). |
| lexicalization | nor: kausalitet |
| Polish |
| has gloss | pol: Przyczynowość - kategoria filozoficzna oznaczająca jedną z form powszechnej i koniecznej zależności zjawisk, które mają miejsce w otaczającej nas, obiektywnej rzeczywistości. |
| lexicalization | pol: Przyczynowość |
| lexicalization | pol: przyczynowość |
| Portuguese |
| has gloss | por: A causa é o termo correlacionado a efeito e que se concebe a partir de três enfoques fundamentais: |
| lexicalization | por: causalidade |
| Moldavian |
| has gloss | ron: În filozofie, „cauzalitatea” se referă la conceptul de relaţii de cauză sau cauză-efect. |
| lexicalization | ron: Cauzalitate |
| lexicalization | ron: Cauza |
| lexicalization | ron: Cauză |
| Russian |
| has gloss | rus: Причина — (, , ) — 1) - основание, предлог для каких-нибудь действий : Пример: Уважительная причина; Смеяться без причины; По причине того..; по той причине что.., союз (книжн.) — из-за того что. |
| lexicalization | rus: причина |
| lexicalization | rus: причинность |
| Slovak |
| lexicalization | slk: kauzalita |
| Castilian |
| has gloss | spa: La causalidad en filosofía parte del hecho de que todo suceso se origina por una causa, origen o principio. |
| lexicalization | spa: Causalidad |
| Serbian |
| has gloss | srp: Узрочност или каузалитет (лат. causalitas) је филозофски концепт који покушава да објасни однос узрока и последице. У ужем смислу, узрочност је нужна веза узрока и последице, која подразумева да кад год је присутан узрок, тад је нужно присутна и последица. О узрочно-последичној вези се може говорити само када појава А, под одређеним околностима, увек као последицу изазива појаву Б. У последици не сме бити ни више ни мање садржаја него у узроку, а објашњење мора елиминисати сваки остатак или вишак за који се не може претпоставити да настаје деловањем датог узрока. |
| lexicalization | srp: узрочност |
| lexicalization | srp: uzročnost |
| Swedish |
| has gloss | swe: Kausalitet, eller orsakssamband, innebär en form av nödvändighet i relationen mellan empiriska fenomen (ting eller händelser). Om relationen råder mellan två fenomen, kallas den ena orsak och den andra verkan. Relationens nödvändighet uttrycks i vetenskapliga lagar, ytterst de allt övergripande naturlagarna. |
| lexicalization | swe: kausalitet |
| Thai |
| lexicalization | tha: ความสัมพันธ์ระหว่างเหตุและผล |
| lexicalization | tha: คุณสมบัติที่ทำให้เป็นสาเหตุได้ |
| lexicalization | tha: สิ่งที่เป็นสาเหตุ |
| Turkish |
| has gloss | tur: Nedensellik, genel olarak nedensellik ilkesi olarak bilinen ve olay ve olguların birbirine belirli bir şekilde bağlı olması, her şeyin bir nedeni olması ya da her şeyin bir nedene bağlanarak açıklanabilir olması ya da belli nedenlerin belirli sonuçları yaratacağı, aynı nedenlerin aynı koşullarda aynı sonuçları vereceği iddiasını içeren felsefe terimi. Tanım Aynı neden aynı sonuca yol açtığına göre neden–sonuç bağlantısı kesin ve değişmezdir. Bu anlamda evrendeki tüm olay ve oluşlar, kesin, değişmez ve öngörülebilirdir. Diğer bir anlatımla evren, gözlemcinin ya da deney yapanın iradesinden bağımsızdır. |
| lexicalization | tur: nedensellik |
| lexicalization | tur: nedensellik ilkesi |
| Ukrainian |
| has gloss | ukr: Причинність або причинно-наслідковий звязок - звязок між однією подією, яку називають причиною, та іншою подією, яку називають наслідком, що з необхідністю слідує за першою. |
| lexicalization | ukr: причинність |
| lexicalization | ukr: зумовленість |
| Urdu |
| lexicalization | urd: سببیہ |
| Vietnamese |
| has gloss | vie: Hiệu ứng vật lý là hiện tượng nhân quả trên hệ vật lý. Khi ta luôn quan sát được một kết quả trên một hệ vật lý khi đặt hệ đó trong một trạng thái vật lý nhất định, ta có một hiệu ứng vật lý. Trạng thái nhất định áp dụng vào hệ chính là nguyên nhân gây ra hiệu ứng. |
| lexicalization | vie: Hiệu ứng vật lý |
| Chinese |
| lexicalization | zho: 因果 |
