| has gloss | kat: ორბელები, აღმოსავლეთ საქართველოს დიდი ფეოდალური საგვარეულო XII-XIII საუკუნეებში. ფლობდნენ ორბეთის ციხეს, აქედან მომდინარეობს მათი გვარი. საირტორიო წყაროებში ამ საგვარეულოდან პირველად მოხსენიებულია ივანე ორბელი (1110 ამბებთან დაკავშირებით). განსაკუთრებით დაწინაურდნენ ორბელები დემეტრე I-ისა და დავით დემეტრეს ძის მეფობაში, როცა მათმა გვარმა მემკვიდრეობით მიიღო ამირსპასალარის სახელო, ხოლო საგამგეო ქვეყნად — ლორე. ორბელების სახლის მეთაური ივანე სუმბატის ძე ორბელი ერთდროულად დაეუფლა ამირსპასალარისა და მანდატურთუხუცესის სახელოს, და გიორგი III-ის დროს ანისის გამგებელიც იყო, ხოლო მისი ძმა ლიპარიტ ორბელი ჯერ ამირახორი და შემდეგ ქართლის ერისთავი გახდა. ამასაც არ დასჯერდნენ და გიორგი III-ის ნაცვლად ივანე ორბელის სიძის დემნა უფლისწულის, გა,ეფებით სურდატ სამეფო კარზე და მეფოში თავიანთი უპირველესი მდგომარეობის საბოლოოდ განმტკიცება (ორბელთა აჯანყება 1177-1178). |